İbn Rüşd Kimdir, Neler Yapmıştır? Tam adıyla, Ebū ´l-Velīd Muḥammed İbn Aḥmed ibn Muḥammed İbn Rüşd 14 Nisan 1126 yılında Dünya’ya gelmiştir. Kurtuba’da doğmuştu ve seçkin bir ailenin çocuğuydu. Temel dini ilimleri bir kadı olan babasından öğrendi ve sonrasında Endülüs’te pek çok önemli hocadan ders aldı. Başlarda basit şekilde kelâm ve fıkıh dersleri alırken yaşı ve bilgisi arttıkça matematikten, zoolojiye dersler aldı. Eğitim hayatını da Kurtuba’da geçirdi. Kadı olarak yetişti ve başkadı oldu. Endülüs’te yetiştiği zamanlarda İbn Tufeyl’in sohbetlerine katılarak felsefe alanına yöneldiği bilinmektedir. Bu dönemlerde felsefe ve tıp kitaplarıyla fazlasıyla yakınlaşmaya başlayan İbn Rüşd bu alana Sultan Ebû Ya‘kūb Yûsuf b. Abdülmü’min’den etkilenerek çalışmalarına başladı. Sultan Ebu Ya’kûb öldükten sonra ise Ebû Yûsuf Ya‘kūb el-Mansûr onun yerine geçer. Kendisi İbn Rüşd’e asla saygısızlık etmez. Kendisinden sarayda özel hekim olarak çalışmasını ister ancak hükümdara İbn Rüşd hakkında şikayetler gelir. Bu sırada savaşın ortasında olan hükümdar herhangi bir riski göze almamak adına İbn Rüşd’ün de içinde bulunduğu, devrin alimlerinden oluşan büyük bir topluluğu Kurtuba’ya 73 kilometre mesafede bulunan bir eski yahudi yerleşimine gönderir ve zorunlu ikamette tutar. Kendisinin gözden düşmesine dair bazı söylentiler vardır. Bu söylentiler Kur’an’da bulunan bir hadisi inkar ettiğinden, hükümdarla senli benli konuşmasına kadar uzandığından ötürü sebep tam olarak bilinmemektedir. Halkın talepleri sayesinde zorunlu ikamet kaldırıldığında İbn Rüşd itibarını geri kazanır. Hükümdarın davetiyle Marekeş’e geri çağrılan İbn Rüşd kısa süre sonra hayatını kaybeder. 11 Aralık 1198 yılında hayatını kaybetmiştir. Cenazesi ilk olarak Merakeş’e gömüldüyse de 3 ay kadar sonra çıkarılıp memleketi olan Kurtuba’ya taşınmıştır. Oğullarından birisi aile mesleği olan kadılığı devam ettirdi. Batı dünyasında ise “İbn Rüşdçülük” adında bir akım ortaya çıktı.
İbn Rüşd’ün yaptığı Aristo çevirileri sayesinde tüm Dünya’ya Aristo’yu yeniden tanımıştır. İbn Rüşd gelene kadar Aristo, din adamları tarafından bilinen ancak hiç de rağbet görmeyen bir filozoftu. Aristo’nun yükselişi İbn Rüşd’ün Latince’ye çevirileri sayesinde mümkün olabilmiştir. Aristo’nun eserlerini İbranice’ye de çevirdiği eserleri İbrani felsefesinde büyük yer etmiş ve kökünden değiştirmiştir. İbn Rüşd Kimdir, Neler Yapmıştır? İbn Rüşd’ün adı Dante’nin İlahi Komedya kitabında, Hugo’nun Notre Dame’nin Kamburu kitabında, James Joyce’un Ulysess kitabında ve son olarak da Umberto Eco’nun Gülün Adı kitabında geçmiştir. Bu kitapların hepsi edebiyatta büyük yer etmiş ve dolaylı yoldan da olsa İbn Rüşd’ün bilinmesini sağlamıştır. Kendisi sadece Aristo çevirileri yapmakla kalmamıştır. Din, hukuk, siyaset, tıp, felsefe gibi pek çok alanda da eserler vermiş ve bu eserlerin bilinenlerinin sayısı 150’yi geçmiştir. Sürüldüğü dönemlerde kitaplarının bazıları imha edildiğinden dolayı tam sayısı bilinmemektedir. Bunlar dışında Aristo’nun yapıtlarına da pek çok şerh yazmıştır.
