Sanayi Devrimi’nden günümüze kadar çeşitli şiddetlerde ortaya çıkan ekonomideki çalkantıların birçok sektörü etkilediği bilinen bir gerçektir. Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre farklı şekillerde etkilendikleri bu krizlerin, ekonominin çeşitli dallarında oluşturduğu sarsıntıların çeşitli olumsuz sonuçları olabilmektedir.
Bu nedenle, tarihsel süreçte ekonomik krizleri önceden tahmin etme ve endüstriler üzerinde oluşturacağı olumsuzlukları önlemek için çeşitli tahmin araçları geliştirilmiştir. Bu yazıda, ekonomik krizlerin endüstriler üzerindeki etkilerine değinilmektedir.
Ekonomik krizlerin endüstri üzerindeki etkisine geçmeden önce ekonomik krizin ne olduğu sorusunun cevabı verilmelidir. Kısaca tanımlamak gerekirse ekonomik kriz, ekonomideki mal ve hizmet fiyatlarında aniden oluşan dalgalanmalar ve bunun sonucunda ortaya çıkan ekonomik faaliyetlerdeki daralmalardır.
Tanımdan da anlaşılacağı gibi ekonomik kriz, genel olarak üretim faktörleri fiyatlarındaki ani dalgalanmalar sonucunda, ekonominin genel performansına olumsuz yönde etki eden olumsuzluklardır.
Ekonomide aniden ortaya çıkan dalgalanmalar, küçük ve büyük neredeyse tüm endüstrileri etkilemektedir. Peki ekonomik krizlerin endüstrileri etkileme süreci nasıl gelişmektedir? Öncelik mal ve hizmet fiyatlarındaki ani dalgalanmalar, hane halklarının ve şirketlerin ekonomideki fiyatlara karşı olan güvenini sarsmaktadır.
Fiyatlar genel seviyesindeki artışlar şeklinde görülen bir ekonomik kriz durumunda, firmaların satışları ve kârları zamanla azalmaya başlamaktadır. Kâr oranları azalmaya başlayan firmalar, maliyetlerini karşılamak için işçi çıkartacaklardır. Bunun sonucundaysa işsizlik artmaya başlar. Bir yandan enflasyon oranındaki artış, diğer yandan işsizlik oranlarındaki artış sonucunda halkın alım gücü düşeceğinden firmaların iflasına doğru giden yol açılmış olmaktadır.
Bir firmanın bağlı olduğu endüstrideki tüm firmalar düşünüldüğünde, bu sürecin endüstrinin tamamını olumsuz yönde etkileyeceğini tahmin etmek zor değildir. Satış ve kâr oranları azalan endüstri, reklam ve pazarlama harcamalarını da düşürmeye başlar. Piyasa, endüstrilerin birbirine bağlı olduğu bir yapı olarak düşünülürse bir endüstride meydana gelen daralma, hızlıca diğer endüstrileri de etkilemeye başlayacaktır.
Bunun en iyi örneği 2008 yılındaki global finans krizinde yaşanmıştır. ABD’nin finansal endüstrisinde başlayan kriz hızlıca yayılarak, başta inşaat ve otomotiv endüstrilerine yayılmıştır. Hatta kriz ABD ile sınırlı kalmamış, diğer ülkeleri de hemen etkisi altına almıştır.
