Diyabet nedir?

09.04.2022
21
Okuma Süresi: 5 dakika
A+
A-
Diyabet nedir?
oy

Diyabet nedir? Diyabet, insülinin yeterince çalışmaması nedeniyle kanda dolaşan glikozun (kan şekerinin) yükseldiği bir hastalıktır. İnsülin, pankreastan çıkan ve kan şekerini belirli bir aralıkta tutmada rol oynayan bir hormondur. Yıllarca vücut yüksek kan şekeri seviyelerinde bırakılırsa, kan damarları zarar görür ve gelecekte kalp hastalığı, körlük, böbrek yetmezliği ve bacak amputasyonu gibi daha ciddi hastalıklara (diyabetin kronik komplikasyonları) yol açacaktır. Ayrıca aşırı yüksek kan şekeri kendi kendine komaya (diyabetin akut komplikasyonu) neden olabilir.

Kan şekeri ve insülin

Yemek yediğimiz zaman, besinlerin bir kısmı şekere dönüşür ve bağırsaklardan emilir. Uzun süre yemek yemediğinizde, örneğin uyurken, karaciğer şeker üretir. Şeker vücut için önemlidir ve yense de yenmese de kanda sürekli dolaşmaktadır. Şeker kan akışına girer, vücudun tüm organlarına ve dokularına gider.

Kanda bulunan ve hücrelere ulaşan şeker, yine kanda dolaşan insülin yardımıyla hücreler tarafından alınır. Alınan şeker vücudumuzun çalışması için bir enerji kaynağıdır. İnsülin, hücrelerin kapısını açan bir anahtar gibi davranır. İnsülinin etkisi ile hücreye gelen şeker hızla hücreye girer, kandaki şeker konsantrasyonu belli bir aralıkta kalır.

“İnsülin iyi çalışmıyorsa” bu ne anlama gelir?

Şeker hastalığınız olduğunda insülin iyi çalışmaz ve kan şekeri hücreler tarafından iyi alınamaz, bu nedenle şeker kana taşar. Diyabet nedir? Bunun iki nedeni vardır. Azalmış insülin salgılanması : Azalmış fonksiyon nedeniyle pankreasın yeterli insülin üretemediği bir durumdur. Hücre kapısını açacak yeterli anahtar olmadığı için şeker içeri giremez ve kana karışır.

İnsülin direnci : İnsülinin yeterli miktarda üretildiği ancak etkisiz olduğu bir durum. Egzersiz eksikliği veya aşırı yeme nedeniyle obez olduğunuzda, insülinin çalışması zorlaşır. Anahtar olan insülininiz çok olsa bile hücre kapısı iyi yapılmamıştır ve açılamaz. Bu durumda da şeker kana karışacaktır. Şeker hastalığında bu ikisi kan şekeri seviyesini etkiler.

Şeker hastalığının belirtileri nelerdir?

Birçok kişi hiçbir semptomu olmadığının ve diyabet hastası olduğunun farkında değildir. Şeker hastalığında, kan şekeri seviyesi oldukça yüksek olmadıkça belirtiler ortaya çıkmaz.

Hiperglisemi belirtileri nelerdir?

-Susamak, sık sık su içmek

-Sık sık idrara çıkmak

-Kilo vermek

-Kolayca yorulmak

Kan şekeri seviyesi daha da yükselirse bilinç bozukluğuna yol açabilir.

Bazı kişiler herhangi bir belirti göstermeden yapılan muayenelerde şeker hastası olduğunu öğrenirken, bazıları ise aniden hiperglisemi semptomları ortaya çıktığında şeker hastası olduğunu öğrenir. Ek olarak, bazı kişilere ilk kez göz ve böbrek komplikasyonları belirtileri ortaya çıktığında diyabet teşhisi konur.

Kaç tür diyabet vardır?

Diyabet, kökenine göre birkaç türe ayrılabilir, ancak genel olarak “tip 1 diyabet”, “tip 2 diyabet” olarak ayrılır..

Tip 1 diyabet

Tip 1 diyabette, pankreas neredeyse hiç insülin üretmediği için kan şekeri seviyesi yükselir (insülin salgısının azalması). Hayatta kalmak için, enjeksiyon yoluyla insülin takviyesi tedavisi şarttır.

Tip 2 diyabet

Tip 2 diyabette insülin üretiminde zorluk (insülin salgılanmasının azalması) ve insülin yanıtında zorluk (insülin direnci) nedeniyle kan şekeri seviyesi yükselir Tip 2 diyabetin nedenlerinin genetik etkilerin yanı sıra aşırı yeme, egzersiz yapmama, obezite gibi çevresel etkiler olduğu söyleniyor.

Tip 2 diyabetli herkesin yaşam tarzıyla ilgili sorunları olmasa da, kan şekeri düzeylerini istenen aralıkta kontrol etmek için diyet ve egzersiz alışkanlıklarını gözden geçirmek çok önemlidir. Diyabet nedir? Gerektiğinde ilaç ve enjeksiyon da kullanılması gerekebilir.

Gestasyonel diyabet, ilk kez gebelik sırasında keşfedilen ve henüz diyabete yol açmamış kan şekerindeki artıştır.